Hangi Rakam Ne İfade Ediyor?

Günümüzde birçok iş ve işletme, yönetim sistemlerinde en az bir belgeye sahip. Bu kapsamda, danışmanlar ve eğitmenler tarafından verilen temel eğitimler, standart eğitimleri, iç tetkik eğitimleri ve başdenetçi eğitimleri gibi birçok farklı eğitim ve sertifikalı kişilere rastlamak mümkün.

ISO’nun temel dokümantasyon yapısının tam olarak anlaşılamadığını veya yeterince anlatılamadığını düşünerek, ISO tarafından yayınlanan dokümanlardaki kodlamaların ne anlama geldiğini ve nasıl yorumlanması gerektiğini açıklayan bir makale kaleme alma gereği hissettim.

Bu makaleyi yazmamın bir diğer nedeni ise, ISO’nun rehber niteliğindeki dokümanları standart olarak sunmak, standart başdenetçi eğitimleri vermek ve belgelendirme yapmak gibi ticari fırsatçılığın önüne geçerek, ilgili tarafları doğru bir şekilde bilgilendirmektir.

Bilindiği üzere ISO standartları, dünyanın dört bir yanındaki işletmelerin ürünleri, hizmetleri ve süreçleri standardize etmek için kullanır. Bu standartlar, ürünlerin ve hizmetlerin kalite, güvenlik ve performans gibi temel özelliklerini belirler. Standartlar, belirli bir alanda en iyi uygulamaları temsil eden ve bir ürünün veya hizmetin güvenilir ve uyumlu olmasını sağlamaya yardımcı olan bir dizi spesifikasyon (nasıl olması gerektiği”ni belirten bir rehber) ve talimat içerir. ISO standartları, birçok farklı sektör tarafından kullanılır ve bu nedenle, işletmeler için önemli bir araçtır.

ISO standartlarının sonundaki numaralar, standartların kapsamını ve amacını tanımlar. Bu numaralar, standartları daha kolay anlamayı ve kategorize etmeyi mümkün kılar. Bu makale, ISO standartlarında standartın sonunun 0, 1 ve 2 ile bitmesinin ne anlama geldiğini ele alacaktır.

ISO Standardlarında 0 İle Biten Standartlar

”ISO standartlarında 0 ile biten standartlar, genellikle genel prensipler, kılavuzlar ve terminolojiyi kapsar.” Örneğin, ISO 9000, kalite yönetim sistemleri için temel prensipleri tanımlar. Bu standart, bir kalite yönetim sisteminin nasıl kurulacağı veya uygulanacağı hakkında özel talimatlar veya spesifikasyonlar sağlamaz. ”Bunun yerine, kalite yönetim sistemleri için temel prensipleri, standartları oluşturan genel prensipleri ve kılavuzları tanımlar.”

0 ile biten standartlar, belirli bir konu için genel bir çerçeve sağlar ve diğer daha özel standartlara temel oluşturur. Bu standartlar, belirli sektörler veya uygulamalar için çok önemlidir, çünkü genel prensipleri ve terminolojiyi tanımlarlar.

ISO Standartlarında 1 İle Biten Standartlar

ISO standartlarında 1 ile biten standartlar, genellikle uygulama standartlarıdır. Bu standartlar, bir ürünün, hizmetin veya sürecin nasıl tasarlanacağı, üretileceği veya uygulanacağı konusunda belirli talimatlar ve spesifikasyonlar sağlar.

Örneğin, ISO 9001, kalite yönetim sistemleri için bir uygulama standardıdır. Bu standart, bir kalite yönetim sisteminin nasıl kurulacağı ve sürdürüleceği konusunda özel talimatlar sağlar.

”1 ile biten standartlar, işletmelerin ürünleri, hizmetleri ve süreçleri standardize etmelerine yardımcı olur. Bu standartlar, ürünleri ve hizmetleri daha güvenli, daha verimli ve daha yüksek kalitede hale getirir.”

 ISO Standartlarında 2 İle Biten Standartlar

ISO standartlarında 2 ile biten standartlar, genellikle “test yöntemleri” veya “specifikasyonlar”(rehber veya destekleyici )olarak kabul edilir. Bu standartlar, bir malzemenin, ürünün veya sürecin kalitesini, güvenliğini veya performansını ölçmek için kullanılan testleri tanımlar. Örneğin, ISO 27002, bilgi güvenliği yönetim sistemleri için test yöntemleri ve spesifikasyonları sağlar.

2 ile biten standartlar, ürünleri ve hizmetleri standardize etmelerine yardımcı olur. Bu standartlar, ürünlerin ve hizmetlerin belirli bir kalite standardına uygun olmasını sağlamak için kullanılır.

**Genel olarak, bir ürün veya hizmet için genel prensipler ve kılavuzlar hakkında bilgi edinmek istiyorsanız, 0 ile biten bir standart kullanmanız gerekir.

**Bir ürünün, hizmetin veya sürecin nasıl tasarlanacağı, üretileceği veya uygulanacağı konusunda belirli talimatlar arıyorsanız, 1 ile biten bir standart kullanmanız gerekir.

**Bir malzemenin, ürünün veya sürecin kalitesini, güvenliğini veya performansını ölçmek için test yöntemleri hakkında bilgi edinmek istiyorsanız, 2 ile biten bir standart kullanmanız gerekir.

 Sonuç

• Sıfırla bitenler (0 ile bitenler):

  Genellikle bu standartlar, bir yönetim sistemi için genel gereksinimleri tanımlar. Bu tür standartlar, belirli bir sektöre özgü olmadan, genel bir çerçeve sunar.

  **Örnek: ISO 9000 serisi, kalite yönetim sistemlerini kapsar. ISO 9001, kalite yönetim sisteminin gereksinimlerini tanımlar.

• 1 ile bitenler:1 ile biten standartlar genellikle yönetim sistemleri için belirli gereksinimleri içerir. Bu standartlar, daha detaylı ve spesifik bir uygulama yapısını ifade eder

       **Örnek: ISO 9001 (kalite yönetim sistemi), ISO 14001 (çevre yönetim sistemi) gibi.

• 2 ile bitenler:

  2 ile biten standartlar, genellikle yönetim sistemlerine yönelik rehber veya destekleyici dokümanlar olarak kullanılır. Bu standartlar, bir yönetim sistemini uygulamaya veya denetlemeye yönelik en iyi uygulamaları ve önerileri sunar.

  **Örnek: ISO 10002, müşteri memnuniyeti ve şikayet yönetim rehberliği sağlayan bir standarttır.

## Ek Kaynaklar

* [ISO Resmi Web Sitesi](https://www.iso.org/)
* [ISO Standartları Hakkında Daha Fazla Bilgi](https://www.iso.org/standards.html)
* [ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemleri](https://www.iso.org/standard/74068.html)
* [ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemleri](https://www.iso.org/standard/65931.html)

Yazar: Ensar YILMAZOĞLU